Wat afgelopen week veel indruk op mij maakte was dat een dochter vertelde dat ze sinds dat haar moeder de diagnose dementie kreeg, zij bij haarzelf de knop om kon zetten en besloot er voor haar moeder te zijn. Tot die tijd had ze een moeizame relatie met haar moeder. Voortaan ging ze regelmatig naar haar moeder toe. Ze begon met allerlei praktisch dingen te regelen, dat vond haar moeder fijn en gaandeweg ontstond er een warme band.
De dochter kreeg steeds meer waardering voor wie haar moeder was, kon zien wat haar moeder gemaakt had tot wie zij was. Haar moeder was 4 jaar toen de oorlog begon. Haar vader zat in het verzet en werd weggevoerd naar een concentratiekamp, waar hij overleed. Haar moeder had een zwakke gezondheid. Al jong moest zij voor haar moeder zorgen.
Van ontreddering naar zelfstandigheid
Later tijdens haar huwelijk moest zij ook jarenlang voor haar man zorgen, die lang ziek was. Dit bepaalde ook de jeugd van de dochter. Haar moeder was ontredderd toen haar man overleed. In die tijd ging de dochter het huis uit en stond haar moeder er echt alleen voor. Toch wist haar moeder heel knap haar leven weer op te bouwen en ze ging nieuwe relaties aan met twee jeugdliefdes. Steeds meer kwam haar zelfstandigheid naar voren, ze ging latten.
Creatief en eigenzinnig
Haar moeder was heel creatief en eigenzinnig. De dochter liet me boekjes vol origami vouwwerkjes zien en boekjes met door haar moeder ontworpen mandala’s in grijstinten getekend. Allemaal even zorgvuldig en mooi gemaakt. Haar manier om de dingen te verwerken.
Ook schreef ze haiku’s, een Japanse dichtvorm. Ze beschilderde voorwerpen met Hindelopen motieven en graveerde glazen. Op de tafel lag het een en ander uitgestald en ik kon het dan ook bekijken. Het maakte veel indruk op mij. Voor haar rouwkaart is gekozen voor een kaart met door haar gevouwen kraanvogels voor een groene zon.
Het leven van haar moeder ging van vooral veel zorgen voor anderen, naar uiteindelijk groei in authenticiteit en zelfstandigheid, waarbij haar creativiteit een bron was.
Een krachtig en hoopvol verhaal
Ik vond het een krachtig en hoopvol verhaal. Dat je als dochter in staat bent, na een jarenlange moeizame relatie met je moeder, tijdens het proces van dementie, een hecht contact op te bouwen. Haar moeder had ook lef, ze was altijd de eerste die een dansje maakte in het woonzorgcentrum. Tijdens corona gaf ze vanaf haar balkon concerten met haar blokfluit. Zo waren het uiteindelijk mooie laatste jaren en kon er op een goede manier afscheid worden genomen.
Dunne draad van licht en leven
Ik luisterde naar haar verhaal. Haar moeder was van oorsprong Nederlands Hervormd, ze had een intuïtief geloof. Een tekst uit een kerklied Dunne draad van licht en leven gaf haar houvast. We spraken af dat ik in grote lijnen haar levenslijn zou vertellen. De dochter zou dan over de laatste jaren vertellen, de verandering in hun contact, haar respect voor haar moeder.
Al met al een bijzonder verhaal over een kleurrijke vrouw, die een groeiproces had doorgemaakt en uiteindelijk kon genieten van het leven en het in vertrouwen los kon laten.
Een mooi afscheid
Thuisgekomen schreef ik een mooie tekst voor tijdens de afscheidsdienst en een gebed voor aan het graf. De dochter stuurde me haar verhaal op en ze koos een aantal muziekstukken uit, waaronder het Hallelujah van Leonard Cohen. Dat vond haar moeder erg mooi.
Het is iedere keer weer een verrassing bij wat voor familie ik thuis kom, maar dit verhaal maakte grote indruk op mij.
Levenswending
Wil je mijn hulp bij het inhoudelijk vormgeven van een persoonlijk afscheid? Ik werk samen met de uitvaartbegeleider van jouw keuze. Neem gerust contact met mij op om de mogelijkheden te bespreken. Zie www.levenswending.nl, tel. 06-29078056.