Afgelopen Hemelvaart moest ik terugdenken aan de eerste uitvaart die ik inhoudelijk begeleidde. Zeven jaar geleden, Hemelvaart mei 2017, werden alle plannen aan de kant geschoven en was ik onverwachts uren aan het schrijven voor een afscheidsdienst. Ik zat nog midden in de opleiding tot ritueelbegeleider, toen ik een sms’je kreeg van de dominee uit mijn gemeente. Dat leidde tot mijn vuurdoop.
Haar sms’je begon zo: “Dag Karin, doe jij begeleiding van afscheidsplechtigheden?” Ik antwoordde: “Ik doe opleiding ritueelbegeleider bij afscheid. Ben op dit moment met stage bezig. Vanwaar je vraag?” Op dat moment realiseer ik me al waar haar vraag over zou kunnen gaan. Zij typt: “Ik kreeg een vraag, maar kan zelf niet. Vroeg me af hoever je was met je opleiding.”
Dit is het moment dat ik denk, dit vind ik te spannend. Ik ga haar zeggen dat ik nog niet zover ben. Tegelijk bedenk ik, maar dit is een mooie kans, ze heeft blijkbaar vertrouwen in me en ik weet zeker dat ik het kan. Het inhoudelijke deel van de opleiding is bijna afgerond. Ook heb ik heb al best wel wat uitvaarten bijgewoond, van familieleden, vriendinnen. Op de uitvaart van mijn vader heb ik gesproken. Ook zing ik al jaren bij uitvaarten. Daarbij neem ik de nodige levenservaring mee.
Mijn eerste opdracht
Ik vraag haar wie de uitvaartbegeleider is en zeg dat ik een mooie samenwerking voor me zie. Daarop stuurt ze de vraag van de weduwnaar door. Daarin vertelt hij dat zijn man is overleden, dat hij bezig is iets moois samen te stellen voor de uitvaart, dat hij tegen een paar dingen aanloopt. Hij of iemand van de familie is niet in staat zelf het woord te doen. Hij vraagt of zij wil voorgaan in de dienst en tevens een gebed zou willen uitspreken.
De dominee verwijst hem naar mij en zo komt het tot een afspraak. De weduwnaar heeft er geen idee van dat dit mijn eerste uitvaart is. Hij beschouwt mij als een professional met ervaring. Dat straal ik ook zoveel mogelijk uit, maar het voelt wel wat gek.
Bij hem thuis hoor ik een liefdevol en aangrijpend verhaal. Hij heeft familieleden en mensen van Vitras gevraagd wat over zijn overleden man te schrijven. Samen hadden ze al muziek uitgezocht en gebeden. Op de rouwkaart staan twee rozen als symbool van hun liefde. Met veel informatie en een vol hoofd ga ik naar huis.
Wat niet ter sprake is gekomen is de financiële vergoeding. Dit is nieuw en onwennig voor mij en ik weet nog niet goed hoe hierover te beginnen. Het voelt ongemakkelijk op een moment als dit.
Schrijven tijdens Hemelvaart
De dag erop is het Hemelvaart. De zon schijnt en mijn vriend gaat er alleen op uit. De hele dag ben ik bezig met het schrijven van verbindende teksten en het samenvoegen en redigeren van de aangeleverde herinneringen. Gezien de tijd kan ik ze niet volledig weergeven, maar ik haal de essentie eruit. Omdat het de eerste keer is dat ik een uitvaart inhoudelijk begeleid, gaat er veel tijd in zitten. Mijn hoofd begint aardig zeer te doen.
Voorgaan tijdens de uitvaart
De dag van de uitvaart breekt aan. Alles is op tijd klaar en doorgesproken. Ruim op tijd rijd ik naar het crematorium toe. Ik maak kennis met de uitvaartbegeleider en we stemmen de laatste details af. Dan is het moment daar en begint de dienst met muziek.
Persoonlijk symbool
Tijdens de opleiding leren we om te werken met één persoonlijk symbool als rode draad. Belangrijk daarbij is dat het symbool goed geduid wordt. Bij dit afscheid is het duidelijk dat dit de twee rozen zullen zijn. Rozen die symbool staan voor hun liefde, maar ook dat er geen rozen zijn zonder doorns.
Tijdens de uitvaart liggen op de kist twee rozen, verder zijn er geen bloemen. Ik vertel dat ze met deze twee rozen willen zij laten zien dat ze heel veel van elkaar houden. Dat het niet gaat om de hoeveelheid, de pracht en praal, maar om de eenvoud. In mijn verhaal blijf ik dichtbij hun eigen woorden.
Dit werk past me zo goed
Ik voel me compleet rustig terwijl ik voorga. Het afscheid is heel mooi en dat krijg ik na afloop ook terug. Op dat moment weet ik zeker dat ik de goede keuze heb gemaakt wat betreft mijn toekomstig werk. Ik ervaar hoeveel ik op deze intense momenten voor mensen kan betekenen. Na afloop thuis voel ik me vervuld en voldaan en om dat moment vast te leggen maak ik een selfie.
Bloemen als dank
Een paar weken na de uitvaart ga ik langs bij de weduwnaar en samen kijken we terug op het afscheid. Ons contact is inmiddels ongedwongen. Dan vertel ik toch maar dat dit mijn eerste uitvaart was, waarbij ik voorging. Hij zegt: “Dat had je niet moeten vertellen!”
Hij heeft een prachtige bos bloemen gekocht om mij te bedanken. Ik vraag hem of hij het niet raar vond dat ik geen bedrag noemde. Nou, zegt hij, ik heb van mijn moeder geleerd, als ze er niet over beginnen, dan moet je dat vooral zo laten.
Zakelijker worden is mijn leerpunt. Maar deze bijzondere ervaring nemen ze me niet meer af. Later schrijft de weduwnaar een mooie referentie voor op mijn website https://levenswending.nl/bij-dood/.
Levenswending
Inmiddels zijn we zeven jaar verder en heb ik vele uitvaarten inhoudelijk begeleid en met verschillende uitvaartbegeleiders samengewerkt. Het is bijzonder en betekenisvol werk wat ik met veel liefde doe. Iedere uitvaart is maatwerk. De eerste uitvaart waarbij ik voorging heeft een speciaal plekje in mijn herinnering en hart.
Wil jij graag mijn hulp bij het inhoudelijk vormgeven van een afscheidsdienst, neem dan gerust contact met mij op. Tel. 06-29078056 of karin@levenswending.nl
Ik ben aangesloten bij de Landelijk Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders.