Voor de vierde keer werd ik door een grote familie gevraagd om een uitvaart van een familielid inhoudelijk te begeleiden. Alle keren is het een afscheid met een katholiek tintje in een kerk, waarbij ik voorga en ook een aantal liederen zing. Ze vinden het steeds zo mooi. Voor mij voelt het fijn om dit in een verdrietige tijd voor hen te kunnen doen.
Het zal nog wel een tijdje duren
De arts heeft hem een levensverwachting van een jaar gegeven. Nog net voor mijn week herfstvakantie heb ik een voorgesprek met het echtpaar, waarin ze wensen aangeven en hij wat anekdotes vertelt. We nemen hartelijk afscheid in de verwachting dat het nog wel een tijdje zal duren voordat ik weer van ze zal horen. Naar aanleiding van mijn verslag mailt hij me nog wat aanvullingen op zijn levensverhaal.
Maar een week later al, nog tijdens mijn vakantie, word ik gebeld door de uitvaartverzorger dat meneer is overleden. De schok is groot voor iedereen, maar wat ben ik blij dat ik hem toch nog gezien en gesproken heb.
Voorbereidingen voor de uitvaart
Direct na mijn thuiskomst ga ik weer naar de familie en ontmoet nu ook zijn kinderen. Het hele weekend en de maandag ben ik samen met zijn vrouw en de kinderen aan het werk om de uitvaart voor dinsdag goed voor te bereiden. Ze willen graag dat ik ook zing met gitaarbegeleiding van John Jacobs. Ik schrijf teksten, overleg met sprekers, maak een liturgie voor tijdens de afscheidsceremonie, repeteer de liederen en maak tenslotte een bewaarboekje met alle teksten erin. Er is een prettige afstemming met de uitvaartverzorger.
De symboliek van de witte roos
Ze hebben mijn suggestie overgenomen om een bloemenband om de kist te doen. Het idee en de vormgeving is van Jantine Kraaijeveld. Inmiddels is de bloemenband goed bekend binnen de uitvaartwereld. Meneer was wat betreft bloemkeuze duidelijk: het moesten witte rozen worden. Zijn achternaam is ook de Roos. Zo neemt iedereen een witte roos mee naar de afscheidsceremonie. Als blijk van liefde, respect, dankbaarheid en als symbool voor fijne herinneringen. Voor aanvang van de ceremonie worden ze in de bloemenband gestoken. Ze vormen een rozentuin om hem heen.
De witte roos blijkt qua symboliek goed bij hem te passen en vormt de rode draad in het afscheid. Naast zuiverheid staan witte rozen voor prille liefde en trouw. Want hij was trouw, in zijn liefde aan zijn vrouw en de kinderen. Trouw aan zijn werk, trouw aan zichzelf.
Het verhaal van de roos
In plaats van een Lezing uit de Schrift vertel ik het verhaal van de witte roos. Over een tuin waar tussen alle andere planten een tere witte roos groeit. In die tuin groeien ook dorens en distels. De tuinlieden, aan wie de zorg voor de roos is toevertrouwd, omgeven haar met zorg en liefde. Zij zien de uniekheid van deze bloem. Soms komt de Heer van de tuin kijken naar het werk van de tuinlieden en als Hij de moeite en zorg van de tuinlieden ziet, vraagt hij of hij de roos maar zal plukken. Maar de tuinlieden willen dat nog niet. Enkele dagen geleden is Hij opnieuw gekomen en heeft de roos geplukt, vrij plotseling en zonder veel pijn. De tuinlieden vroegen waarom Heer, deden wij niet goed ons best? Maar Hij zei: ‘Het is goed zo, ik heb zelf de zorg voor deze roos ter hand genomen, ik zorg nu zelf voor haar.’
Live muziek: zang en gitaar
Tijdens de afscheidsceremonie zing ik met gitaarbegeleiding van John Jacobs een drietal liederen, waaronder een Frans lied en ‘De Steen’ van Bram Vermeulen, omdat hij altijd een steen meenam van vakanties. Daarnaast speelt John instrumentale stukken bij het aansteken van de kaarsen, de fotopresentatie en tijdens het wegbrengen van het gedachteniskruisje. Een intieme sfeervolle bijdrage. Zoals de zoon na afloop zei, konden zijn gedachten tijdens het gitaarspel even tot rust komen.
Eigentijdse zegening
Het slot van de afscheidsceremonie maak ik rond met een mooi gedicht over een roos. Daarna maken we ons klaar om naar de begraafplaats buiten het dorp te gaan. Zijn vrouw wil graag een zegening bij het graf. Ik geef hier op eigentijdse wijze vorm aan. In een klankschaal heb ik gewijd water en ik gebruik een witte roos om na de zegenwensen wat water te sprenkelen over het graf. Het is een intiem ritueel.
Tears in Heaven
Het begint zachtjes te regenen als John op gitaar naast het graf Tears in Heaven van Eric Clapton speelt, terwijl de mensen hun laatste groet brengen.
Rozen voor liefde
Rozen voor rouw
Rozen als afscheid
Rozen als dank voor jou
Waardering
Na afloop is er een samenzijn in de ontvangstruimte bij de begraafplaats. De sfeer is nu wat meer ontspannen en er worden herinneringen gedeeld. Er komen mensen naar mij toe om mij te bedanken voor mijn mooie woorden en prachtige zang. Ook zie ik de weduwes van de voorgaande uitvaarten weer. Het is fijn om even te delen hoe het met ze gaat en een knuffel te geven.
Voor mij is het een goede en warme afronding van een aantal zeer intensieve dagen. Om in korte tijd een mooie afscheidsceremonie vorm te geven, precies zoals hij dat gewild zou hebben. Ik voel hoe ik in mijn element ben als ik zo aan het werk ben. Blij dat ik een steentje bij kan dragen aan een warm en waardevol afscheid in een zware en verdrietige periode voor de familie. Moe maar vervuld rij ik daarna naar huis.
Levenswending
De combinatie van voorgaan bij een afscheidsceremonie en mijn zang is mijn specialiteit en geeft een grote meerwaarde. In woord, zang en handelingen en met gebruikmaking van passende rituelen en symboliek geef ik graag samen met jou inhoudelijk vorm aan een liefdevol en uniek afscheid. Ik ben niet gebonden aan een bepaalde religie. Vanuit mijn katholieke achtergrond kan ik een gebed of christelijk element uitvoeren. Je kunt me altijd bellen tel. 06-29078056, ook om alvast de mogelijkheden te bespreken, zie www.levenswending.nl.
Ik ben aangesloten bij de Landelijk Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders.