De rouwkaart is meestal klaar op het moment dat ik bij een familie binnenstap. Het komt voor dat ik een zelfde soort afbeelding, zoals een voorwerp of natuuropname, op de voorkant zie. De familie heeft hier om persoonlijke redenen voor gekozen. Zo kom ik meermaals een poort tegen op de rouwkaart. Mijn vraag waarom dit beeld is gekozen, geeft al een mooi inkijkje. Het beeld mag dan wel hetzelfde zijn, maar het waarom, de aanleiding is altijd anders.
Het duiden van het symbool in mijn teksten is altijd persoonlijk. Het kan een rode draad vormen in mijn verhaal tijdens een uitvaart. In mijn overweging geef ik inhoud en hopelijk een sprankje licht en perspectief aan de nabestaanden in hun rouwproces.
De symboliek van de poort
Een poort is een sterk symbool en spreekt tot de verbeelding. Ga maar na.
- Is het niet een poort die ons bij de geboorte toegang geeft tot het leven?
- En krijgen mensen met een bijna doodservaring niet vaak een beeld van een tunnel met aan het eind een opening, een poort met heel veel licht erachter?
- Daagt een poort ons niet uit om er doorheen te gaan en nieuwe verten aan de andere kant te ontdekken?
- Maar symboliseert ze juist ook niet het omgekeerde? De geborgenheid van de thuiskomst?
Tegelijkertijd kun je die poort zien als afweermiddel tegen het onbekende, tegen gevaar. Dan doen we ‘m dicht uit angst of als afweer tegen de vijand. Een poort moet sterk zijn.
Twee verschillende verhalen
Een vrouw is geboren op het plein bij de waterpoort. In november 1944, zij is dan 19 jaar, wordt deze poort door de Duitsers opgeblazen. Jaren later wordt de poort herbouwd. In de serie Na de bevrijding vertelt zij hoe fijn het met elkaar weer opbouwen was. Deze stad was haar thuis. De familie kiest daarom deze poort voor op haar rouwkaart.
Een andere vrouw kon goed handwerken. Ze maakte borduurwerkjes, o.a. van de waterpoort. Enkelen daarvan gaan na haar overlijden naar het woonzorgcentrum waar zij de laatste jaren gewoond heeft. Samen met haar man ging ze er op uit in eigen land. Eenmaal maakten ze een verre reis. Daarna was het fijn thuiskomen. Ook deze familie kiest voor deze poort op haar rouwkaart.
Overeenkomsten in karakter
Beide vrouwen waren sterk. De ene vrouw nam zich voor om altijd flink te zijn. Bij haar zat het in het doen, daarin bracht zij haar liefde tot uitdrukking. De andere vrouw had jarenlang lichamelijke kwalen, echter nooit klagend, maar stil dragend. Symbolisch gezien staat bij beiden het geslotene op de voorgrond. Ze praatten niet gemakkelijk over gevoelens en bepaalde zaken werden niet uitgesproken. Zij zijn van de generatie van voor de oorlog, kinderen van hun tijd, maar karakter speelde ook een rol.
Bouwstenen voor het afscheid
Naast overeenkomsten is hun levensverhaal heel anders. De families waarin ze opgroeien, dat wat het leven hen brengt. Dat maakt mijn werk zo boeiend en afwisselend. De ene keer ben ik bij een grotere groep familieleden van verschillende generaties, dan weer bij een enkele broer of zus. De ene familie is extraverter en vertelt veel, een andere familie is meer introvert en weet zich minder te herinneren. Het vraagt steeds opnieuw om goed af te stemmen, de juiste vragen te stellen en goed te luisteren.
Met alle bouwsteentjes die ik krijg, schrijf ik een persoonlijk verhaal, wat recht doet aan de overledene en waarin de nabestaanden herkenning vinden.
Muziek
Tijdens het afscheid klinkt een passend muziekstuk. Zoals bij de ene vrouw het lied uit 1946 Eens zal de Betuwe in bloei weer staan en bij de andere vrouw: Take me home country roads van John Denver. In prettige samenwerking met de uitvaartverzorger vindt de afscheidsplechtigheid plaats, waar de nabestaanden met een goed gevoel op terugkijken.
Door de poort van de dood
Beide vrouwen zijn rustig door de poort van de dood gegaan, in de geborgenheid van de thuiskomst. De beide families hebben daar vrede mee. Zij leefden hun leven op hun eigen unieke wijze. De ene familie zal – als ze bij de waterpoort zijn – aan haar denken, aan wie zij was en aan wat zij voor hen betekende. De andere vrouw laat een blijvende herinnering achter met haar borduurwerkjes.
Sterven is doodgaan. Maar ook het tijdelijke voor het eeuwige verwisselen? Naar een andere vorm van leven gaan? Door de poort van de dood gaan blijft een mysterie.
Levenswending
Als ritueelbegeleider kan ik je helpen bij de invulling van een persoonlijke afscheidsceremonie. Ik werk daarin samen met de uitvaartverzorger van jouw keuze. Desgewenst kan ik je een uitvaartverzorger aanbevelen. Voor meer informatie zie mijn website www.levenswending.nl of bel tel. 06-29078056.