André van der Gun, interieurarchitect en schrijver neemt contact met mij op omdat hij op zoek is naar inspiratie voor zijn nieuwe boek over melancholie. Hij interviewt daartoe bekende en onbekende mensen. Hij heeft mij gevonden, omdat ik over dit onderwerp heb geschreven in diverse blogs, zoals Herfst, het seizoen van de melancholie. Zo zie je maar weer dat bloggen echt bijdraagt aan een betere vindbaarheid én aan je expertstatus. Ik ga graag op zijn uitnodiging in.
Het interview
Op 29 februari in de avond, het regent de hele dag, komt André samen met Wendy van Venrooy, met wie hij als schrijver samenwerkt, voor het interview naar mij toe. Als de koffie op tafel staat, vertelt hij dat het de bedoeling is dat het boek in oktober uitkomt. André heeft al veel mensen gesproken, waaronder Dirk de Wachter (de bekende Belgische psychiater), Maarten van Rossem (over zijn gevoelens rondom het overlijden van zijn zus Sis), Carel Kraayenhof (bandoneonist, over de melancholie in de tango), Leonie Jansen (over haar zang die mensen raakt), Joke Hermsen (schrijfster en filosofe) en de bisschop van Den Bosch.
Dit wordt zijn vierde boek. Eerder schreef hij al Onthaasten, De kunst van het genieten en Het geluk van binnen.



Melancholie, wat houdt het in?
Allereerst verkennen we wat het begrip melancholie inhoudt. Bij melancholie worden gevoelens veroorzaakt door een droevige kijk op het verleden of een onvervuld verlangen. Melancholie betekent letterlijk ‘zwartgalligheid’. In de Klassieke Oudheid dacht men dat het zwarte galsap de oorzaak was van deze gemoedstoestand (bron: Wikipedia). Weemoed of nostalgie hebben een wat andere nuance. Melancholie is een zware emotie die tot depressie kan leiden, terwijl weemoed een lichte droefheid is om iets wat voorbij is. Kort samengevat is de melancholische mens veel meer op het verleden gericht en kan daar lang aan blijven hangen. Zowel met positieve als negatieve ervaringen Ze hebben een rijke binnenwereld die van buiten niet altijd zichtbaar is. Ogenschijnlijk zijn het hele rustige mensen, maar van binnen kan het flink broeien.
Melancholie van voor je geboorte
Volgens Joke Hermsen – auteur van Melancholie van de onrust – nemen we melancholie al mee voor onze geboorte. Dan is er dus al een gevoeligheid waarmee je ter wereld komt. Volgens Joke is de mens een homo melancholicus, die weet heeft van verlies en vergankelijkheid en dit besef probeert om te buigen tot hoop en creativiteit.

Rumi en melancholie
Melancholie vind je ook terug bij de soefi-dichter Rumi (1217-1273). Zo is er het verhaal van de rietfluit, waarin een riet, gesneden uit het rietveld, het verhaal van liefde en verlangen vertelt. Rumi gebruikt in dit verhaal de metafoor van het riet voor de mens. Net als het riet is de mens gescheiden van zijn oorsprong. Eerder schreef ik er een blog over: Rumi en de taal van de liefde.
Melancholie bij mijn familie
Mijn ouders hebben mij hun liefde voor de natuur meegegeven. Wij wandelen veel. Ik herken melancholie als een verlangen naar het oude cultuurlandschap uit mijn jeugd, met zijn kleinschaligheid en soortenrijkdom, de rust en eenvoud van toen.
Mijn melancholische inslag zie ik ook terug bij mijn vader. Zijn liefdevolle verhalen met een melancholische ondertoon over zijn overleden ouders vinden weerklank bij mij. Mogelijk raakt het een verdriet in mijzelf, het verlies van mijn geliefde opa als ik een kleuter ben. Of vanwege de verhuizingen als jong kind van Zuid- naar Noord-Holland en tenslotte naar Brabant, waardoor ik wat ontheemd raakte.
En als ik mijn moeder vertel over het onderwerp van het boek, begint ze over haar liefde voor zigeunermuziek. Ze kan er nog steeds bij wegzwijmelen. Deze muziekstijl kent een diep melancholische kant, met hartverscheurende (klaag)liederen over verlangen naar thuis (zigeuners zijn eeuwige reizigers).
Ritueelbegeleider en rouw
Vanwege mijn werk als ritueelbegeleider spreken André van der Gun en ik ook over rituelen bij afscheid en over melancholische gevoelens bij rouw en hoe mensen daarmee omgaan. Ik ontmoet veel mensen en luister naar hun levensverhalen. We komen erop uit dat melancholie iets anders is dan herinneringen ophalen.
Schoonheid en inspiratie
Melancholie mag een wat zware emotie zijn, tegelijk zit er een grote mate van schoonheid in. Het is een levenskunst en inspireert tot creativiteit en muziek. Het is een bron waaruit ik kan putten. In mijn leven heb ik veel mogen doorleven, daardoor kan ik mij goed inleven in een ander mens en erbij blijven in iemands verdriet. Zie voor meer informatie en inspiratie mijn website www.levenswending.nl.