Zusterschap, ik houd ervan. Met vriendinnen urenlang praten, delen, lachen, elkaar ondersteunen en samen wat leuks doen. De ene keer spreek ik af met één vriendin, maar geleidelijk aan ben ik deel gaan uitmaken van vriendinnengroepjes. Dat bevalt me goed, het gevoel van verbondenheid. Zo heb ik al heel lang een vriendinnenclub van de na-zwangerschapsgym, eetgroepjes met ex-collega’s en sinds een paar jaar een vriendinnengroep van vrouwen uit mijn eigen woonplaats.
Voor een verjaardag nodigde ik een paar jaar geleden een aantal vriendinnen uit, ook omdat ik het leuk vond als ze elkaar leerden kennen. Dat bleek een groot succes. Na afloop werd er een app-groep aangemaakt en sindsdien posten we leuke activiteiten, zoals film of theater, waar we samen naartoe kunnen gaan.
Smoke Sauna Sisterhood
Zo togen vier vriendinnen en ik met de bus naar Utrecht om naar de onlangs uitgekomen film Smoke Sauna Sisterhood te gaan en daarna samen te eten.
In deze documentaire richt Anna Hints haar camera op de magische rooksauna-traditie, die sinds 2014 op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat en in Estland nog steeds dagelijkse praktijk is. Het is een intieme film over vrouwelijkheid en solidariteit, gemaakt bij een temperatuur van 80 graden Celsius. Anna is opgegroeid in Estland met die traditie. Ze kent de kracht van de rooksauna, van de emoties die loskomen en van het lichamelijke en geestelijke reinigingsritueel.
Hoe werkt een rooksauna?
Een rooksauna wordt eerst met hout opgestookt. Er is geen schoorsteen, dus het wordt binnen heel rokerig. Na een uur of zes is de sauna goed opgewarmd. Door een raam of deur te openen, verdwijnt de rook en kun je naar binnen. Door de rook zijn de houten wanden van de rooksauna zwart geblakerd. Dat heeft een specifieke functie, de rook heeft een zuiverende, antiseptische werking. Maar er is ook iets anders. Als je de rooksauna betreedt, is het alsof je een donkere, kosmische baarmoeder binnengaat.
Persoonlijke verhalen delen
De film beweegt zich loom door de seizoenen. In een verwarmde houten sauna midden in een bos ontmoet een groep vrouwen elkaar en deelt hun ervaringen en meest persoonlijke verhalen, omlijst met hun naakte lichamen in prachtige close-ups. Terwijl ze in de sauna water over de hete stenen gieten en elkaars ruggen masseren met bosjes bladeren, komen de verhalen los.
Een warme en veilige omgeving
De vrouwen praten over hun jeugd, ouders, kinderen krijgen of niet, over zwanger zijn en de pijn van baren, abortus, menstruatie, seks, huiselijk geweld, verkrachting. Iedereen is naakt en iedereen is gelijk in de rooksauna. Vrijuit praten ze over het vrouwenlichaam. Ze lachen met elkaar om het opgelegde schoonheidsideaal dat vrouwen langs de meetlat legt. Ze vertellen over wat ze hebben meegemaakt en gevoeld, maar er wordt vooral ook geluisterd en getroost; stil zijn en luisteren kan immers ook louterend werken. De rooksauna blijkt een warme, veilige omgeving te zijn waar herinneringen en emoties loskomen, dat werkt bevrijdend. En het is niet alleen heilzaam om samen te huilen, maar ook om samen lol te maken, buiten in het bos, tijdens het afkoelen. De vrouwen zingen met elkaar en trommelen ritmisch op hun blote lijven.
Mijn ervaring met zweethutten
Deze film doet mij denken aan de zweethut-ceremonies die ik vanaf eind jaren ’90 meemaakte. Vooral de eerste keer, tijdens het Eigentijds Festival in Vierhouten, maakte diepe indruk op mij. De van gebogen wilgentakken koepelvormige met dekens en kleden bedekte hut stond al klaar. Het zien van het aansteken van het vuur en het verhitten van de stenen. Het naar binnen gaan in een pikdonkere ruimte. Het alleen maar voelen van gladde, zwetende lijven. De geur van kruiden op de naar binnengebrachte gloeiende stenen. De verhalen, gezangen en rituelen. De hitte. En tenslotte het herboren weer naar buiten komen.
Samen zijn met vriendinnen
Het is fijn om samen met mijn vriendinnen naar deze film te kijken. We zijn onder de indruk van de sfeerbeelden en de verhalen. Na afloop eten we samen en praten we na. Het is gezellig. Het voelt goed om zo samen te zijn. Vriendinnen zijn belangrijk in mijn leven. Heel verschillende vrouwen, sommigen ken ik al heel lang, anderen nog betrekkelijk kort. Sommige zie ik maar af en toe, anderen wat regelmatiger. Ik ben blij dat ze in mijn leven zijn en dat ik veel met ze kan delen.
Zusterschap
Voor mij staat zusterschap voor een diepgaande verbondenheid, een band gebaseerd op wederzijds begrip, steun en respect. Het is een gevoel van solidariteit waarbij vrouwen elkaar ondersteunen, aanmoedigen en inspireren om te groeien en te gedijen, ongeacht de omstandigheden. Het draait om het creëren van een veilige ruimte, waarin we elkaar kunnen versterken, onze successen kunnen vieren en elkaar steunen in moeilijke tijden.
Levenswending
Er zijn mooie rituelen om zusterschap te vieren en de band tussen vriendinnen te versterken. Denk aan zusterschapsbijeenkomsten, creatieve avonden, rituelen waarbij je elkaar aanmoedigt en ondersteunt in persoonlijke uitdagingen, feesten en vieringen. Laten we elkaar daarin vinden en inspireren! Voor meer informatie over rituelen zie mijn website www.levenswending.nl.
Ik ben aangesloten bij de Landelijk Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders.