Een vriendin belt mij met een schokkend bericht. Haar man blijkt kanker te hebben in een vergevorderd stadium. Hij heeft niet lang meer te leven. Hun relatie was niet altijd gemakkelijk en vloeiend. Ze zagen dat ze stevige thema’s hadden uit te werken. Onze gesprekken gingen daar vaak over en we vonden herkenning in elkaar. Maar met het bericht van zijn ziekte valt dit alles weg. Met verwondering in haar stem beschrijft ze haar enorme gevoel van liefde en zachtheid. Hoe fijn dit is, ook al is hun situatie zo verdrietig. Het verleden laten ze achter zich, zo spreken ze uit naar elkaar. Ze richten zich op het heden, om de tijd die hen rest zo goed en liefdevol mogelijk te laten zijn.
Een plekje in hun hart
In ons telefoongesprek noem ik de zin van Kahlil Gibran: En altijd is het zo geweest, dat liefde haar eigen diepte niet kent dan op het uur der scheiding. Deze zin kwam ik tegen toen ik onlangs bezig was met de voorbereiding van een afscheidsceremonie en begrafenis. Ik vond hem zo mooi en passend dat ik hem gebruikte in mijn tekst. De kerk zat vol mensen tijdens de uitvaart van een sympathieke, bescheiden, behulpzame en inspirerende man. Hij had bij vele een plekje in hun hart verworven. Hij en zijn vrouw waren vele jaren gelukkig getrouwd. Met de liefde zat het wel goed tussen hen. En toch, in het uur der scheiding gebeurt er iets in je gevoel en kom je op een diepere laag van onvoorwaardelijke liefde. Dat was voelbaar tijdens dat afscheid, zeker in de stilte op het kerkhof, alleen onderbroken door het geluid van de kauwtjes die rond de kerktoren vlogen.
En altijd is het zo geweest, dat liefde haar eigen diepte niet kent dan op het uur der scheiding.
En laat het heden het verleden vol herinneringen omhelzen, en de toekomst vol verlangen.
Enkel langs het pad van de nacht kan men de morgenschemering bereiken.
Kahlil Gibran, uit Woorden als het morgenrood
Liefde na scheiding
Niet alleen bij dood, maar ook bij scheiding of relatiebreuk kan een dergelijke verschuiving in je gevoel plaatsvinden, weet ik uit eigen ervaring. Toen ik na een lang huwelijk scheidde van de vader van mijn kinderen, viel voor mij het lastige wat tussen ons in kon staan weg en voelde ik vooral mijn liefde voor deze man. Daarvoor zaten blijkbaar allerlei innerlijke blokkades in de weg. Liefde kan zoiets moois en tegelijk ook zo complex zijn. Maar dit gevoel deed recht aan al het bijzondere wat we samen hadden gehad.
Liefde in aanwezigheid van de dood
In de aanwezigheid van dood of scheiding krijgt liefde een andere dimensie. Er kan zich een verhaal van liefde ontvouwen, een liefde die sterker blijkt te zijn dan persoonlijke issues of schaduwen van rouw. Dat kan zo helend en verzachtend zijn. Met de kracht van vergeving en dankbaarheid kun je elkaar tenslotte in liefde laten gaan. Dat is wat ik iedereen zo toewens.
Levenseinde-ritueel
Echter, het kan zijn dat er op de weg naar sterven hindernissen voorkomen. Te denken valt aan onopgeloste zaken, opstandigheid, onverwerkte rouw. Vanuit de kerk kennen we de ziekenzalving, maar tegenwoordig bestaat ook de mogelijkheid van een levenseinde-ritueel door een ritueelbegeleider. De ervaring leert dat levenseinde-rituelen het proces van afscheid en loslaten ondersteunen en zelfs kunnen bevorderen. In intieme persoonlijke kring kunnen, behalve dankbaarheid voor alles wat was en is, ook onaffe zaken hun plek vinden en het hart van betrokkenen verlichten. Een levenseinde-ritueel kan helpen om de overgang liefdevol en in rust en overgave te laten plaatsvinden.
Levenswending
Ben je geraakt door mijn verhaal? Voel je vrij om jouw persoonlijke ervaringen met mij te delen. Neem gerust contact met mij op als je meer wilt weten over levenseinde-rituelen of wanneer je graag mijn begeleiding wilt, telefonisch 06-29078056 of per email karin@levenswending.nl. Voor meer informatie zie www.levenswending.nl.