Nadat zijn tour ‘Alle Tijd’ is verplaatst vanwege corona, is het dan zo ver. Het concert van Jan Rot gaat door. Dat was niet vanzelfsprekend. Jan is ongeneeslijk ziek en zijn tijd raakt op. Ik zit in de uitverkochte zaal. Met enig ongemak kijk ik naar hem. Hij oogt mager en bleek.
Als eerste geeft hij het publiek een medische update: de huisarts is die middag bij hem langs geweest en heeft gezegd dat hij zo zwak is, dat hij tijdens het concert kan komen te overlijden. Dan hebben we een onvergetelijke ervaring hier in Wijk bij Duurstede, grapt hij. Zo weet hij het zware, direct om te buigen naar het luchtige. Volgens zijn zeggen was hij voor het concert als een dood vogeltje, maar eenmaal begonnen, weet hij het publiek aan zich te binden met zijn verhalen en muziek.
Kracht en humor
Hij neemt ons mee naar wat hij de hoogtepunten uit de muziek vindt vanaf de jaren ’50. Zijn vertalingen van deze gouwe ouwen zijn ongeëvenaard, soms zelfs beter dan het origineel. Zijn stemgeluid meest krachtig, zijn humor steeds paraat. Hij vertelt over zijn geboorteland Indonesië, als kind uit een groot zendelingengezin. Mooie herinneringen aan die tijd, zijn moeder die met zijn vader een canon zingt als ze lang op weg zijn. Maar ook pijnlijke herinneringen, als gezinsleden lange tijd van elkaar gescheiden zijn. Hij laat ons regelmatig als koor fungeren. Na ieder lied volgt een uitbundig en warm applaus.
Meestervertaler
Begin jaren ’90 schakelde Jan Rot over naar het Nederlands als zangtaal. Tijdens een optreden realiseerde hij zich eens: ik ben een Nederlandse artiest voor een Nederlands publiek in Nederland: waarom zing ik mijn liedjes in het Engels?
Op zijn cv inmiddels 24 albums onder eigen naam en 10 als mede-hoofdartiest, meer dan 800 liedjes, teksten en vertalingen voor zichzelf en anderen als Rob de Nijs, Boudewijn de Groot en Henny Vrienten. Al eerder was ik bij een optreden van hem en luister graag naar zijn cd’s.
Muziekkrant OOR noemde hem ooit ‘zo niet de beste dan toch de meest veelzijdige songsmid van ons land’. Het NRC roemde hem recenter meestervertaler onder het kopje ‘Jan Rots perfect vertaalde liedjes’. Liefde voor muziek en de drang zichzelf steeds opnieuw uit te vinden, dat drijft hem.
Zijn erfenis
Terwijl ik naar hem luister, zie ik een man die de dood in de ogen kijkt. Hij geniet duidelijk op het podium, muziek is een grote liefde. Wat gaat er diep van binnen in hem om, zo vraag ik me af. Hij laat een erfenis achter, stapels boeken en cd’s , die hij het liefst allemaal nog wil verkopen. Nummers die hij jaren geleden vertaalde krijgen nu een andere lading. Een paar keer moet ik een brok in mijn keel wegslikken. Zoals bij het lied My Way, van Frank Sinatra. Hij heeft het Ik was genoemd en sluit er het concert mee af.
Ik was
En nou, het eind nabij, zie ik het doek, zich langzaam sluiten
Mijn vriend, geen punt voor mij, ik sluit het boek, ken het van buiten
Geleefd heb ik voor twee, maar alles doen, mijn grootste kick was
Maar meer, veel meer dan dat, dit was wat ik was.
En spijt, ja af en toe, maar af en toe doet niet terzake
Ik deed wat ik moest doen, zonder gedoe, veel leven maken
Ik ging mijn eigen gang, ook wat voor mij, geen vaste prik was
Maar meer, veel meer dan dat, dit was wat ik was
En al te vaak, wie zag het niet, schoot ik voorbij mijn eigen limiet
Al stond ik rood, verschoot mijn kruid, ik vrat ze op of spoog het uit
Ik hield me groot, ik vocht me dood
En was wat ik was
Je leeft, met lach en traan, veel geoogst en veel verloren
En nou zie ik me staan en scheid het kaf van het koren
En kijk je strakjes terug, doe dan niet of het niks was
Nee nee, dat zeg ik hé, dit was wat ik was
Want wat is een mens, behalve dat, waar ie voor staat en wat ie had.
Ik zeg gewoon zoals het voelt, en zwak niet af wat ik bedoel
Want einde rit staat zwart op wit, dit was wat ik was
Ja meer, veel meer dan dat, dit was wat ik was
Zingen voor de ziel op reis
Net als Jan Rot geniet ik van zingen, van musiceren samen met mijn gitarist of bij de Zingkring. Samen met collega-ritueelbegeleider Nelleke Posthumus Meyjes wil ik gaan zingen bij mensen in de laatste levensfase, zingen voor de ziel op reis. We sluiten aan bij het mooie initiatief van de Bedside Singers en zijn van plan een eigen koor te starten. In de maanden, weken of dagen voor het overlijden komen we dan op het afgesproken moment langs. In het hospice, verpleeghuis, ziekenhuis of thuis. We zitten rond het bed of de stoel van de cliënt en zingen een aantal liedjes. Muziek heeft de kracht om ons te raken en te verbinden. Op mijn facebookpagina Levenswending en via LinkedIn kun je ons volgen.
Ik ben aangesloten bij de Landelijk Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders.